emile koopmans
11/2012

Haren Noord

Wel drie nachten hield het me uit de slaap. Nee, niet de reacties op mijn vorige column. Dat u me onfatsoenlijk noemde omdat ik schreef over mijn hondje die ik liet zeiken op de zerken van de begraafplaats aan de Kerkstraat. Dat doet hij natuurlijk niet; u moet niet alles geloven. Nee, ik lag wakker van Architectuur. Van een gebouw dat niet gebouwd had moeten worden.

Ik was een weekje uitwaaien. Op Rügen, het meest oostelijke eiland van de voormalige DDR, zo groot als een gemiddelde provincie in Nederland, schat ik. Een prachtig landschap met heuvels, bossen, zandstranden en krijtrotsen. Waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen. Met een badcultuur uit een rijk verleden. Prachtige witte villa’s langs de kusten, bijna allemaal gerestaureerd en ingericht als hotels.

Voor de natuur en voor de badcultuur ging ik niet naar Rügen. Nee, ik wilde eens Prora zien, het vakantieparadijs Kraft durch Freude, dat ooit in opdracht van Hitler werd gebouwd voor het Duitse volk. Hij wilde goede arbeidsprestaties belonen met een vakantieverblijf aan de kust. Hun Freude (vreugde) zou weer Kracht bezorgen zodat ze daarna weer stevig aan het werk konden. Op zich een plausibel streven, maar de uitwerking van dit ideaal was zó ridicuul. 4,5 Kilometer kazerne in zes lagen! Een lengte die niet in één oogopslag is te overzien. Allemaal gelijke raampjes tot achter de horizon. 20.000 ‘Volksgenossen’ konden tegelijk vakantie vieren. Zij werden ondergebracht in een oneindige rij kamertjes van 2m20 breed, met 1 raam, 2 bedden en een wastafel.  Om de 50 meter een paar toiletten en geen douches. Het gebouw staat langs het strand waarop iedere vakantieganger 5 vierkante meter beschikbaar had.

Nee, nog nooit heeft een gebouw mij zo aangegrepen. Om te zien dat individuele burgers door hun machthebber worden ondergebracht in een kolossaal pakhuis. Waar kennelijk kilometers lang geen enkele variatie aanwezig hoefde te zijn. Oeverloze saaiheid. Alsof je op geen enkele plek ergens blij van mocht worden. En stel je voor dat je je zou onderscheiden. Het is zó mensonterend, verschrikkelijk. Wat ben ik blij dat het nooit gebruikt is voor dit doel. De oorlog gooide roet in het eten. Het complex staat er vervallen en verlaten bij. Een klein stukje is gerestaureerd ten behoeve van een jeugdhotel. Ik zou er geen oog dicht krijgen. Brrr. Ik vertelde dit aan mijn hockeymaatjes. Ach, zegt er één: dan kun je nog maar beter in Haren Noord wonen! Haren Noord? De nieuwe wijk in aanbouw? Wat heeft dat er mee te maken? Misschien kan een bezoekje je binnenkort wat opfleuren?