Nieuw Brutalisme
In Haren wordt steeds brutaler gebouwd. Er is een periode geweest in de architectuur die men Brutalisme noemde. In die jaren (1945-1975) werden kolossale projecten gerealiseerd die, erg brutaal, weinig rekening hielden met de omgeving. Meestal werd ruw beton gebruikt. Het woord brutalisme was niet afgeleid van brutaal, maar van Béton Brut, oftewel ruw beton. Nu er in Haren, met nieuw geld, steeds brutaler gebouwd wordt (maar zonder beton) pleit ik voor het invoeren van de term Nieuw Brutalisme.
De gebouwen van toen waren hard en meedogenloos. Dat wil niet zeggen dat de architectuur altijd slecht was. In tegendeel. Het bekendste voorbeeld is Unité d’Habitation (la cité radieuse) van Le Corbusier, een immense woonfabriek in Marseille. Dominant in zijn omgeving. Een wereldberoemd spel van beton en glas. Als een architect weinig rekening houdt met de omgeving dan is hij verplicht om iets heel moois maken. Want anders is het brutaal.
Als er een prachtige woning wordt gesloopt vind ik dat helemáál brutaal. Bijvoorbeeld dit juweeltje aan de Molenweg, een woonhuis dat iedereen mooi vond, dat precies paste in zijn omgeving. Dat zelfs familiair was aan de woning ernaast. Het is brutaal dat zo’n prachtig huis wordt opgeofferd aan de megalomane wensen van een nieuwe bewoner. Is er geprobeerd om deze villa op te knappen en geschikt te maken voor moderne bewoning? Kijk nou eens wat ervoor in de plaats is gekomen! Is het verdorie tegenwoordig niet meer mogelijk om een huis te bewonen in de vorm zoals het er staat? Als je het te klein vindt, dan koop je toch een ánder huis?!
Ik herinner me een verhaal van een echtpaar uit het Gooi dat het oog liet vallen op een prachtige villa in Haren. Ze bekeken tijdens de bezichtiging uitgebreid de tuin en zeiden toen dat de koop door kon gaan. De oude eigenaresse vroeg of ze haar huis niet van binnen moesten zien, maar dat was niet nodig. De oude mevrouw bleef verbouwereerd achter. Later bleek dat haar villa werd gesloopt; men had het huis om de plek gekocht. Dit is een nieuw soort brutalisme. Het mooie Haren kan wat lijden, maar laten we het toch bewaken!
