Verloedering
Zonder Details Geen Architectuur. Ik meen dat deze uitspraak van architect Rem Koolhaas is. Hij bedoelt daarmee dat het gebouw pas mooi wordt als alle details zorgvuldig zijn ontworpen. Dat er is nagedacht over hoe de bouwmaterialen op elkaar aansluiten. Dat alles klopt. Hij waarschuwt daarmee zijn opdrachtgevers, omdat er voor dat denkwerk ook tijd en geld nodig is. Want anders wordt het nooit wat.
Deze uitspraak moeten we niet verwarren met de stelling van de Weense architect Adolph Loos, begin vorige eeuw: Het Ornament is een Misdaad. Loos was een functionalist. Hij was streng in de leer. Hij vond dat de vorm de functie moest volgen. De esthetiek van architectuur moest slechts de technische functie van het gebouw zichtbaar maken. Ornamenten waren dus versieringen en daarom volstrekt overbodig. We hoeven het met beide stellingen niet eens te zijn, maar ze prikkelen wel.
Het prikkelde mij bijvoorbeeld toen ik door de Kerkstraat van Haren liep en ornamenten zag die bepaald niet overbodig zijn. En ik zag gevels waar fraaie details ongeïnteresseerd waren vervangen. Treatment Company heeft in een pand op de Begane Grond een zaak geopend. Klanten komen stralend van top tot teen weer buiten. De eigenaresse heeft, om ook haar pand te laten stralen, allerlei oude littekens uit het verleden weg geschminkt met wit pleisterwerk. Littekens van reclame en dergelijke die door een vorige gebruiker waren aangebracht. Ik begrijp haar goed, want het leed was toch al geschied.
Hoe lang kun je de kwaliteit van zo’n pand behouden? Het zit in kleine dingen. Zoals de beëindiging van de gevel aan de bovenzijde met witte lijsten. Het is een sierlijk lijnenspel. Een dakdekker schroefde er voor zijn gemak even een vieze daktrim op. Zonde! In de bovenwoning zijn de houten kozijnen vervangen door kunststof. Wat een armetierig gezicht dat kunststof. Wat is de detaillering met hout, zoals rechts nog te zien is, toch veel mooier. Het leuke van dit pand wordt langzaam om zeep geholpen. Dat heet verloedering. Mensen, let toch op wat je doet! Om met Koolhaas te spreken: die details zitten er niet voor niks. Die zorgen voor de architectuur!
